Nếu có dịp ghé thăm Ba Vì, chắc hẳn bạn sẽ không thể bỏ qua món xôi cốm Kiều Mộc – một món ăn truyền thống đậm đà, mang đậm hương vị của vùng đất thanh bình này.
Xôi cốm Kiều Mộc giản dị, thanh tao xứ đoài
Hà Nội không chỉ nổi tiếng với đặc sản cốm làng Vòng hay cốm Mễ Trì, mà còn nổi tiếng với các món ăn dân dã được chế biến từ cốm như chả cốm, bánh cốm, chè cốm, xôi cốm,… Nhưng ít ai biết đến món xôi cốm gắn liền với tên tuổi của xã Kiều Mộc (huyện Ba Vì, Hà Nội). Với cách làm không giống bất cứ nơi nào, xôi cốm Kiều Mộc mang một hương vị đặc trưng riêng của nơi này, để lại một cảm nhận khó quên cho những ai đã từng thưởng thức.
Làng Kiều Mộc thuộc xã Cổ Đô, huyện Ba Vì, Hà Nội có đặc sản xôi cốm nổi tiếng xứ Đoài.
Khác với các xôi cốm được bày bán nhiều nơi, xôi cốm Kiều Mộc chỉ có vào dịp cúng cơm mới và cũng Thành hoàng làng Linh Đại vương – con út của Lạc Long Quân và Âu Cơ vào mỗi dịp đầu thu. Tương truyền, ngài là vị thần luôn che chở và phù hộ cho người dân được bình an, mùa màng bội thu.
Không chỉ vậy, xôi cốm cũng là đặc sản mà người Kiều Mộc thường làm để biếu ông bà, cha mẹ và những người quan trọng. Đây là một trong những phong tục truyền thống mà dân làng Kiều Mộc đã gìn giữ bao đời.
Xôi cốm Kiều Mộc dùng giống nếp cái hoa vàng còn non. Là khi lúa nếp vào hạt trắc xanh, người ta chọn cắt từng bông bó lại thành “cụm” đem về nhà dùng bát úp chuốt hạt rời bông (lúc ấy lúa còn “non” nếu đập sẽ bị nát, bị dập, mất hết sữa gạo).
Những loại được bày bán ở nhiều nơi kia sẽ được mang đi rang lên, rồi tẩm hương vị. Thì ở Kiều Mộc người ta sẽ lấy thứ gạo ấy để làm xôi cốm.
Người dân làng Kiều Mộc lại tiếp tục ngâm gạo trong nước ấm khoảng 30 phút rồi vớt ra rá cho ráo nước. Sau đó, người ta giã hỗn hợp gồm củ gừng, lá gừng và lá nếp, pha với nước và ngâm gạo vào khoảng 1 – 2 giờ, khi gạo lên màu mới bắc lên bếp để đồ thành xôi.
Xôi cốm Kiều Mộc sau khi hoàn thành sẽ có màu xanh non, thoang thoảng vị ngọt của sữa non từ gạo và hương thơm dịu mát của gừng, hương ngầy ngậy của lá nếp…
Xôi không thêm hạt sen hay đường như các nơi khác mà tôn trọng hương vị nguyên bản của cốm. Chính hương vị mộc mạc ấy đã làm nên sự khác biệt cho đặc sản xôi cốm của làng Kiều Mộc – một thức quà giản dị, thanh tao mang đặc trưng văn hóa xứ Đoài.
Xôi cốm Kiều Mộc giữ hương vị nguyên bản của cốm
Mỗi miếng xôi như gói gọn cả hương vị của mùa thu Hà Nội, nhẹ nhàng và tinh tế. Không chỉ là món ăn, mà còn là một phần của văn hóa ẩm thực Ba Vì, mang lại cảm giác ấm áp và đầy đủ trong từng bữa ăn.
