Ninh Bình có những di tích – danh thắng nổi tiếng như Tràng An, Tam Cốc Bích Động, chùa Bái Đính, nhà thờ Phát Diệm… còn có những món đặc sản ngon như cơm cháy hàng trăm năm – món quà ẩm thực cho du khách tới thăm nơi đây.
Cơm cháy được người dân nơi đây chế biến và bày bán quanh năm, bất kể mùa đông hay mùa hè. Ngày lạnh người ta thưởng thức món cơm cháy chà bông, còn mùa nóng là cơm cháy kèm nước xốt.
Tương truyền món cơm cháy Ninh Bình được hình thành hơn 100 năm. Món cơm này do một chàng thanh niên người Ninh Bình, có người nói tên là Hoàng Thăng học được và phát triển từ một món ăn của người Hoa, sau đó mở rất nhiều tiệm ăn, từ đó món cơm cháy được lưu truyền, phát triển.
Đặc sản cơm cháy Ninh Bình – Món cơm ngon của người Việt không thể bỏ qua
Cơm cháy truyền thống của Ninh Bình được làm từ gạo tám hoặc gạo nếp, trong đó gạo tám Hải Hậu, Nam Định là ngon nhất.
Để có món cơm cháy, việc nấu cơm là quan trọng nhất. Nấu cơm vừa nước, đủ độ dẻo thì cháy mới mềm ngon. Lúc cơm chín tới phải nhanh chóng lấy hết ra chỉ để lại phần xém dưới đáy nồi. Sau đó tiếp tục đun, vừa đun vừa xoay tròn nồi cho cơm chín đều. Ngoài ra phải dùng nồi to, dày, thông thường dùng nồi bằng gang nấu để cho cháy giòn, vàng.
Dựa theo kinh nghiệm sẽ biết khi nào cần để dừng lửa. Nếu để già lửa miếng cháy sẽ quá dày, thậm chí ngả màu sậm, còn nếu non lửa sẽ mất vị giòn đặc trưng. Những miếng cháy được lấy ra khỏi nồi bẻ vừa vặn và đem phơi, sấy cho thật khô để dễ bảo quản. Khi thưởng thức chỉ cần rán giòn lại là được.
Đặc biệt, hương vị đặc biệt của cơm cháy Ninh Bình còn nằm ở sự kết hợp giữa miếng cơm và các loại thức ăn kèm. Thật khéo léo khi dùng nước xốt, nước mắm mỡ hành, tôm băm hoặc thịt chà bông… làm thức ăn kèm cho món đặc sản này.
Nước xốt ăn kèm cơm cháy thường có vị cay, thơm, đủ độ sánh để ngấm vào miếng cháy. Mỗi gia đình, cửa hàng ở Ninh Bình đều có cách làm và bí quyết nấu nước xốt tạo nên hương vị riêng biệt.
Cơm cháy ngon có màu vàng nhạt, đều hạt, giòn mà vẫn dẻo, vị thơm cốm mới. Vào mùa lạnh, khi dùng cơm cháy làm thực phẩm mang đi xa thì họ kết hợp cơm cháy với chà bông, thịt tôm băm. Cầu kỳ hơn, vào mùa hè người ta sẽ chế biến nước xốt hoặc chế nước mắm mỡ hành ăn kèm cơm cháy.
Chưa hết, khi đến những cửa hàng ở Ninh Bình, chắc chắn bạn còn được thưởng thức món cơm cháy ăn kèm nước xốt thịt dê. Đây là những đặc sản nổi tiếng rất độc đáo của miền đất cố đô.
